Η πόλη του Πορτολάγο ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1930 υπό ιταλική κατοχή, ως ένα νέο μοντέλο πόλης όπου οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν από τον ιταλικό στρατό. Μετά την ένωση της Λέρου με την Ελλάδα, το 1947, μετονομάστηκε σε “Λακκί”.
Το Πορτολάγο έχει καθαρά αστικό σχεδιασμό. Υπήρχε (και υπάρχει ακόμη) μια υπαίθρια αγορά (Mercato Coperto), ένας κινηματογράφος (Teatro Puccini), ένα ξενοδοχείο (Albergo Roma), ένα κτήριο για την ιταλική νεολαία (Casa del Balilla), ένα δημοτικό σχολείο (Asilo scuola materna), η κατοικία της χρηματοοικονομικής αστυνομίας (Guardia di Finanza), μια καθολική εκκλησία (San Francesco), ένα δημαρχείο (Municipio), ένα φαρμακείο, μια κλινική και ένα νοσοκομείο, το κτήριο του Ιταλικού Φασισμού (Casa del Fascio) και μια πληθώρα ιδιωτικών κατοικιών (οι λεγόμενες “βίλες”) για Ιταλούς αξιωματικούς και τις οικογένειές τους.
Εκτός από τα παραπάνω, το Πορτολάγο είχε τη δική του εμπορική περιοχή κατοικιών (zona commerciale abitazioni), όπου βρισκόταν η πλειονότητα των εμπορικών καταστημάτων. Αυτή η περιοχή εκτεινόταν σε δύο παράλληλους δρόμους, την “Via Querini Stampalia” και την “Via dei Veneziani”. Η πρώτη θα εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα στις συνημμένες φωτογραφίες και η δεύτερη με κίτρινο.
Σε αυτούς τους δύο εμπορικούς δρόμους, υπήρχε ποικιλία καταστημάτων. Καθώς κάποιος μπαίνει στη VIA QUERINI STAMPALIA από τη γωνία της Περσιάνα προς το Café Panino, τα καταστήματα, με τη σειρά που τα βρίσκουμε στην πορεία μας, είναι:
- • Στα δεξιά, μετά την αυλή, υπήρχε η κάβα κρασιού (Mescita) και απέναντι από αυτήν, το κατάστημα ρούχων (Abbigliamento) και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (Latteria).
- • Αμέσως μετά τα παραπάνω, στη δεξιά πλευρά, ήταν το τσαγκαράδικο (Calzolaio) και απέναντι η αγορά (Drogheria).
- • Αμέσως μετά, στη δεξιά πλευρά, ήταν το μανάβικο (Frutta e verdura) και απέναντι το κατάστημα που πουλούσε νερό και πάγο (Acqua e ghiaccio).
- • Αμέσως μετά από αυτό, στη δεξιά πλευρά, ήταν το ντελικατέσεν (Salsamenteria) και απέναντι από αυτό ήταν το κουρείο (Barbiere).
- • Αμέσως μετά, στη δεξιά πλευρά, ήταν το κατάστημα ανδρικών ενδυμάτων (Merceria) και απέναντι το κατάστημα καπέλων (Modista).
- • Αμέσως μετά, στη δεξιά πλευρά, ήταν το εμπορικό κέντρο (Emporio) και απέναντι από αυτό ήταν το ραφείο της προγιαγιάς μου (Luise Schludt – Iacovidis) (Sartoria).
- • Αμέσως μετά από αυτό, στη δεξιά πλευρά, ήταν το κατάστημα καπνού και αλατιού (Tabacchi e Sali), ενώ απέναντι είναι άγνωστο ποια καταστήματα υπήρχαν μέχρι το τέλος του δρόμου (στη γωνία του Panino).
- • Αμέσως μετά, στη δεξιά πλευρά, ήταν ο φούρνος (Panificio), ακριβώς πριν από την αυλή που υπάρχει σήμερα. Η καπνοπωλείο του Καστή είχε επίσης την επιγραφή των τσιγάρων TEMI εκεί, το κατάστημα του οποίου ήταν ακριβώς εκεί που βρίσκεται το τρέχον καπνοπωλείο.
Η περιοχή εξακολουθεί να χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο σήμερα. Η πλειονότητα των τοπικών καταστημάτων βρίσκεται στο Πορτολάγο, στους ίδιους δρόμους όπου βρίσκονταν τα ιταλικά.
Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται μερικές επαγγελματικές κάρτες από Έλληνες και Ιταλούς που διατηρούσαν καταστήματα και μαγαζιά σε αυτούς τους δύο εμπορικούς δρόμους του Πορτολάγο.
